Algemene informatie

De meest voorkomende tekensoort in Nederland is de schapenteek, Ixodes ricinus. Deze teek drinkt niet alleen bloed van schapen, maar ook van honden, kleine zoogdieren en mensen. De teek kan meerdere ziekten en infecties overbrengen, de meest bekende daarvan is de ziekte van Lyme.
Volwassen vrouwtjes zuigen bloed op van de gastheer waar op ze zitten. Dit bloed hebben zij o.a. nodig voor de ontwikkeling van eitjes. Het volgezogen vrouwtje laat zich op de grond vallen en zet daar honderden eitjes af. De daar uitkomende larven zoeken een gastheer om bloed op te zuigen. Ook zij laten zich weer op de grond vallen om te vervellen. De huid van de teek groeit namelijk niet mee. Na de eerste vervelling komt de nimf tevoorschijn. Nimfen kunnen zich aan grotere gastheren en mensen vastklampen om zich te voeden met bloed. Nimfen kunnen dan ook de ziekte van Lyme en andere ziektes overbrengen op mensen. Als nimfen gaan vervellen ontstaan de volwassen teken. Deze vervelling vindt ook weer in de bodem plaats.
Van larven tot teek hebben de verschillende stadia steeds bloed van dieren of mensen nodig. Zo kunnen ze ziekten van de één naar de ander overbrengen.
Teken kunnen meer dan een jaar zonder voedsel overleven.

Verblijfplaats

Om teken goed te kunnen bestrijden is het belangrijk te weten waar ze zich bevinden. Dat teken zich uit bomen laten vallen op passerende gastheren is een fabel, ze zitten veel lager, op donkere, vochtige plaatsen. Zij zitten in de strooisellaag, onder houtsnippers, tussen dode bladeren, in hoog gras, in varens of lage struikjes zoals o.a. bosbessenstruiken. Hier verblijven zij langdurig om te vervellen en zitten ze te wachten op geschikte gastheren om zich aan vast te klampen. Bij dieren gaan ze in de vacht zitten, bij mensen zoeken ze via de kleding een plek om zich aan de huid te kunnen vastzetten om bloed te zuigen. Zij zoeken dan voornamelijk warme, vochtige plekken zoals knieholtes, liezen of oksels. Bij tuinieren, waarbij mensen veelvuldig bukken, kunnen teken achter de oren of bij de haargrens terecht komen.

Biologische bestrijding

Om de bestrijding van teken zo optimaal mogelijk te maken moeten we goed rekening houden met de verblijfplaats en levenswijze van de verschillende stadia van het insect. We richten ons daarbij op bestrijding in de bovenste laag van de bodem, en bovengronds. Hierbij maken we gebruik van insectparasitaire nematoden, waarvoor teken erg gevoelig zijn. Deze nematoden leven in symbiose met een bacterie. De nematoden zoeken hun prooien op en dringen deze binnen waarna ze de bacterie afscheiden. De bacterie is vervolgens dodelijk voor de prooi.
Nematoden zijn veilig voor mensen en zoogdieren. De gebruikte nematoden maken deel uit van de Nederlandse fauna. De verschillende nematoden werken zeer specifiek op verschillende insecten.

Specifieke bestrijding

Vanwege de plaatsen waar de teken zich bevinden hebben we een specifieke methode ontwikkeld om de nematoden op de verblijfsplaatsen van de teken hun werk te laten doen. We gebruiken een speciale nematoden-formulering die er voor zorgt dat de nematoden niet diep de grond in gaan, maar in de bovendste 2 centimeter van het behandelde oppervlak blijven, waar ook de teken zitten. De formulering zorgt er ook voor dat de nematoden zich enkele uren boven de grond, aan grastoppen en blad en takken van struikjes kunnen hechten. Zo krijgen de nematoden de kans om binnen te dringen in de zich daar bevindende teken.

Periode van bestrijding

Teken kunnen bestreden worden van maart/april tot eind oktober mits de bodemtemperatuur niet onder de 10°C is en de luchttemperatuur niet lager is dan 14 graden.
Nematoden kunnen niet goed tegen UV-straling. Toepassing van nematoden kan dus het beste plaatsvinden tijdens donker weer of ‘s avonds tegen de schemering. Niet toepassen tijdens of vlak voor een regenbui om wegstromen van de nematoden te voorkomen. Ook niet toepassen als er veel wind staat, de nematoden kunnen dan te snel uitdrogen.

Herhaling

In de natuur zal er een regelmatige aanvoer van nieuwe teken plaatsvinden door langskomende dieren. Daarom is het belangrijk om de behandeling elke maand te herhalen om zoveel mogelijk teken op te ruimen.